Het is geen leuk onderwerp om over na te denken, maar wel belangrijk: wie zorgt er voor uw minderjarige kind(eren) als u er niet meer bent? Als één van de ouders zou overlijden dan gaat de zorg voor het kind naar de andere ouder, als deze het ouderlijk gezag heeft.
Als een kind tijdens een huwelijk of geregistreerd partnerschap wordt geboren, hebben beide ouders automatisch het ouderlijk gezag. In andere gevallen heeft de moeder automatisch alleen het gezag en moeten de moeder en haar partner een verzoek tot gezamenlijk gezag indienen bij de rechtbank. De partner van de moeder moet het kind wel hebben erkend om het gezag te kunnen krijgen.
Als er geen andere gezaghebbende ouder is, dan moet er een voogd worden benoemd. Een voogd is iemand die het gezag over een kind heeft en belast is met de zorg voor dat kind, maar die niet de ouder van het kind is. Een aangewezen voogd moet na uw overlijden nog wel verklaren bereid te zijn de voogdij op zich te nemen. Door iemand aan te wijzen wordt die persoon dus niet verplicht om voogd te zijn.
Voogdij kan op verschillende manieren worden geregeld, afhankelijk van of de ouders zelf een keuze hebben vastgelegd of niet.
Ouders hebben geen voogd aangewezen
Als de ouders zelf geen keuze hebben vastgelegd, dan moet de rechter een voogd benoemen. Deze zal met de familie van de ouders gaan overleggen. Als het kind 12 jaar of ouder is, zal de rechter ook het kind horen. Indien mogelijk wordt dan in onderling overleg een voogd benoemd. Lukt dat niet, dan kan de rechter de Raad voor de Kinderbescherming om advies vragen. Als er in de familie- of vriendenkring van de ouders niemand de voogdij op zich kan of wil nemen, dan krijgt een instelling het gezag over het kind, die zal proberen een geschikt pleeggezin voor het kind te vinden.
Ouders hebben een voogd aangewezen
Er zijn twee manieren waarop ouders een voogd kunnen benoemen, dat kan via een aantekening in het gezagsregister bij de rechtbank of via een testament bij de notaris.
Het benoemen van een voogd bij de rechtbank kan schriftelijk of digitaal (via http://www.rechtspraak.nl/). Aan het digitaal aanwijzen van een voogd zijn geen kosten verbonden. Aan het schriftelijk aanwijzen van een voogd zijn wel kosten verbonden, onder andere leges van de gemeente voor een afschrift van de geboorteakte.
Het benoemen van een voogd kan ook bij testament. Dit kost meer, maar heeft als voordeel dat u daarnaast ook instructies ten aanzien van de voogdij of andere aanvullende zaken kunt regelen. Bijvoorbeeld als u niet wilt dat uw kind bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd de vrije beschikking over de erfenis krijgt, kunt u een bewindvoerder benoemen. Uw kind kan dan tot een door u gekozen leeftijd alleen met toestemming van de bewindvoerder over de erfenis beschikken.
Wat zijn nu de rechten van een vader die een kind heeft erkend maar niet het gezag heeft? Hij kan na het overlijden van de moeder de rechter verzoeken om met het gezag te worden belast. Dit verzoek kan hij ook doen als de moeder een ander tot voogd heeft benoemd. Het verzoek van de vader wordt alleen afgewezen, als er gegronde vrees bestaat dat bij inwilliging van het verzoek de belangen van het kind zouden worden verwaarloosd. Door het Hof Arnhem-Leeuwarden is onlangs een verzoek van een vader om het gezag over zijn kind afgewezen, waarbij werd overwogen dat de vader nooit het gezag heeft gehad, het kind nooit langdurig heeft verzorgd en er voor het overlijden van de moeder geen contact tussen het kind en de vader was.
Dat een vader een kind heeft erkend wil dus niet zeggen dat hij zonder meer het gezag zal krijgen. Afhankelijk van de omstandigheden heeft een door de moeder gedane voogdbenoeming dus voorrang op de rechten van de vader.
Meer weten over wat u voor uw kind(eren) kunt regelen en hoe u dat het beste kunt doen? Bel ons dan voor een afspraak.