De keuzemogelijkheden van trouwen zijn niet langer
beperkt tot de twee mogelijkheden uit het verleden: gemeenschap van goederen of
huwelijkse voorwaarden. Vorig jaar is alles veranderd, met veel nieuwe mogelijkheden,
maar ook met elk andere gevolgen.
Tot 1 januari 2018 was trouwen in een algehele
gemeenschap van goederen de hoofdregel. Hadden de aanstaande echtgenoten geen huwelijkse
voorwaarden laten opstellen dan trouwde je automatisch in de algehele
gemeenschap van goederen. Het vermogen van de echtgenoten werd dan hun
gezamenlijke bezit. Zowel het vermogen dat zij hadden op het moment van trouwen
als het toekomstig vermogen werd gezamenlijk.
Ook schenkingen en erfenissen werden gezamenlijk
bezit, tenzij door de schenker of de overledene was bepaald dat een
uitsluitingsclausule van toepassing was. De schenking of erfenis bleef dan
privé, zodat niet hoefde te worden gedeeld bij een echtscheiding.
Als echtgenoten min of meer dezelfde
vermogenspositie hadden bij de start van een huwelijk was de algehele
gemeenschap van goederen een goed passend uitgangspunt, maar let op: de
gemeenschap van goederen betekende ook een gemeenschap van schulden! De
echtgenoten werden immers ook verantwoordelijk voor elkaars voorhuwelijkse
(studie)schulden.
Andere regels vanaf 1 januari 2018
Trouwen vanaf deze datum zonder het laten opstellen
van huwelijkse voorwaarden door de notaris houdt in dat er geen algehele
gemeenschap van goederen ontstaat, maar een beperkte gemeenschap van goederen.
Anders dan bij de algehele gemeenschap van goederen
blijven bij de beperkte gemeenschap van goederen de bezittingen en de schulden
die al vóór het huwelijk bij één van de partners hoorden, buiten de
gemeenschap. Hierbij geldt ook nog dat het moet gaan om vermogen dat vóór het
huwelijk niet al gezamenlijk bezit was. Bijvoorbeeld: is voor het huwelijk
samen een woning gekocht, dan valt die woning na het huwelijk toch in de
huwelijksgemeenschap, voor ieder de helft, ook al is de woning gekocht in
bijvoorbeeld een 70/30-verhouding. Dit geldt ook voor de gezamenlijke hypotheekschuld
op het huis.
Verder blijven schenkingen en erfenissen die
tijdens het huwelijk worden verkregen privévermogen.
Een belangrijk nadeel van dit stelsel is dat er hoe
dan ook veel door de echtgenoten moet worden geadministreerd, immers moet
worden bijgehouden wat van wie was en wat daarvoor eventueel in de plaats is
gekomen door zaaksvervanging en herbelegging (ook van de gekregen erfenis of
schenking). Als dit niet of niet goed wordt bijgehouden, of als de
administratie verloren gaat – denk bijvoorbeeld ook aan het crashen van een
computer – dan ontstaat toch weer een algehele gemeenschap van goederen. Dat
alles vergroot de kans op problemen en ruzie bij echtscheiding.
Lastige keuze maken
Het maken van de keuze op welke basis u met elkaar
gaat trouwen kan dus zeker wel een lastige zijn! Het is immers eigenlijk altijd
maatwerk op uw situatie toegespitst. Er moet goed worden gekeken naar uw huidige
situatie, wat u van de toekomst verwacht en welke huwelijksstelsel daarbij het
meest aansluit: een algehele gemeenschap van goederen of de beperkte
gemeenschap van goederen, maar een andere vorm van huwelijkse voorwaarden kan
natuurlijk ook.
Mocht u nu het besluit willen maken om te trouwen
in algehele gemeenschap van goederen dan moet u, anders dan onder het oude
recht, wel verplicht huwelijkse voorwaarden laten opstellen bij de notaris. U
wijkt immers af van de nieuwe wettelijke regeling.
Nu heeft de regering een wetsvoorstel gemaakt om de
keuze voor de echtgenoten voor de oude algehele gemeenschap van goederen
makkelijk te maken: u zou dan geen huwelijkse voorwaarden hoeven te laten
opstellen bij een notaris, u krijgt dan dus geen verplichte notariële bijstand en
ook niet de kosten daarvan. De aanstaande echtgenoten zouden tot een werkdag
vóór het huwelijk bij de ambtenaar van de burgerlijke stand kunnen aangeven op
een formulier dat zij willen trouwen in algehele gemeenschap van goederen.
Slechte keuze, een gok
Of dit een goed idee is en of zij zich de gevolgen
ervan realiseren is de eigen verantwoordelijkheid en vrijheid van mensen. Door
de wetgever is er bewust van afgezien om de ambtenaar van de burgerlijke stand
een wettelijke informatieplicht over de algehele gemeenschap van goederen aan
aanstaande echtgenoten te geven, omdat de ambtenaar van de burgerlijke stand
niet over de expertise beschikt om voorlichting te geven op dit gebied. De
wetgever aanvaardt welbewust het risico dat burgers onjuist worden voorgelicht
door ambtenaren.
De beroepsorganisatie van notarissen (KNB) heeft
zich dan ook vanaf het begin tegen dit wetsvoorstel verzet en inmiddels is het
ministerie er ook van overtuigd dat er andere mogelijkheden zijn om de algehele
gemeenschap van goederen laagdrempelig te maken.
Immers: het zo maar maken van een keuze zonder
goede voorafgaande hulp of controle (al dan niet met een adviseur of notaris)
is eigenlijk gewoon een gok nemen, terwijl het huwelijk leidt tot verregaande
gevolgen van emotionele, juridische, financiële en fiscale aard, zowel tijdens
als ook na het einde van het huwelijk. Hoe het wetsvoorstel verder gaat worden
aangepast wordt nu dan weer door de wetgever bekeken.
Het belang van maatwerk en goed advies bij trouwen
en het eventueel maken van huwelijksvoorwaarden daarbij is voor een grote groep
aanstaande echtgenoten onverminderd groot; juist de notaris kan u daarbij
adviseren. Wilt u meer informatie? Bel ons voor het maken van een afspraak.