Om alles na uw overlijden zo goed mogelijk voor uw nabestaanden te regelen kunt u een testament opstellen. Daarin kunt u bepalen wie uw erfgenamen zijn, wie wat krijgt, maar ook kunt u iemand aanstellen die de afwikkeling van de nalatenschap gaat regelen als u er niet meer bent: de executeur. Deze persoon zorgt ervoor dat uw wensen worden uitgevoerd en nageleefd als u er niet meer bent. De verdeling van een nalatenschap kan immers leiden tot ruzie tussen de erfgenamen. De executeur is dan de door u aangewezen persoon die het toezicht heeft en ervoor zorgt dat uw wensen worden nageleefd.
Bij de afwikkeling van een nalatenschap zijn er drie soorten executeurs, ook wel bekend als de 1, 2 en 3 sterren executeur.
- 1 ster: De begrafenisexecuteur. De begrafenisexecuteur is de persoon die uitsluitend uw uitvaart regelt, meer niet.
- 2 sterren: De beheersexecuteur. De beheersexecuteur is degene die uw nalatenschap beheert en de schulden betaalt. De beheersexecuteur heeft een aantal taken die onder het wettelijke takenpakket vallen, zoals het opmaken van een boedelbeschrijving, het aanschrijven van schuldeisers, het opzeggen van abonnementen, het doen van belastingaangiften, enzovoorts. Een beheersexecuteur is niet bevoegd voor het regelen van de uitvaart.
- 3 sterren: De afwikkelingsbewindvoerder. Naast de begrafenisexecuteur en de beheersexecuteur is er ook nog de mogelijkheid om iemand aan te wijzen als afwikkelingsbewindvoerder. Deze persoon is ook bevoegd om uw erfenis te verdelen zonder medewerking van de erfgenamen. Ook kan hij bijvoorbeeld goederen verkopen, zoals uw woning, om zo schulden af te betalen zonder dit te overleggen met de erfgenamen.
Voor de verdeling van de nalatenschap is de medewerking van de gezamenlijke erfgenamen noodzakelijk.
Wel of niet aanvaarden taak executeur
De aangewezen executeur zal zich na uw overlijden moeten uitspreken of hij zijn functie wil aanvaarden. De aangewezen persoon kan ervoor kiezen om die taak af te wijzen: de rol van executeur is niet altijd eenvoudig. Soms weet de benoemde executeur onvoldoende wat hij mag en/of moet doen.
Voor een dergelijke situatie kan in het testament dan een opvolgend executeur benoemd zijn. Ook is het mogelijk dat is bepaald dat de executeur iemand naast zich als tweede executeur in zijn plaats kan (laten) stellen of dat hij een vervangend executeur bij notariële akte aan mag stellen.
Als er geen van deze mogelijkheden in het testament staan moet de kantonrechter iemand aanwijzen die verantwoordelijk wordt voor de afwikkeling van het nalatenschap.
Het kan gebeuren dat de executeur te lang wacht met het aanvaarden van zijn functie. Dat kan lastig zijn want als er een executeur is benoemd zijn de erfgenamen niet bevoegd met de nalatenschap aan de slag te gaan. De executeur is echter pas in functie wanneer hij die functie heeft aanvaard. Als een executeur maar niet overgaat tot het aanvaarden van zijn functie, dan kunnen de erfgenamen of andere belanghebbende(n) de kantonrechter vragen aan de executeur een termijn te stellen. Na afloop van deze termijn kan de benoeming niet meer worden aanvaard.
Er kan ook een situatie ontstaan waarin een executeur zijn of haar taak eerst wel heeft aanvaard maar daar op later tijdstip mee wil stoppen. Ook dan kan het testament een uitweg bieden door iemand in zijn plaats te mogen (laten) stellen of om een opvolgend executeur bij notariële akte aan te mogen stellen.
Het stoppen of het ontslag van de executeur betekent niet dat de executeur per direct kan stoppen. Hij is volgens de wet verplicht om alles te blijven doen wat niet zonder nadeel voor de afwikkeling van de erfenis kan worden uitgesteld; dit moet hij doen tot het beheer over de nalatenschap definitief aan de opvolger is overgedragen.
Ontslag
Een executeur kan ook worden ontslagen uit zijn functie. Wanneer een executeur zijn taak niet goed vervult, de zaken te traag afhandelt, ondoorzichtig handelt, onterechte schulden betaalt of onbegrijpelijke kosten in rekening brengt, biedt de wet aan een aantal personen de mogelijkheid het ontslag van deze executeur te vragen aan de kantonrechter. Dit verzoek kan worden gedaan door een erfgenaam, een mede-executeur, het openbaar ministerie en ambtshalve door de kantonrechter.
De kantonrechter kan dit verzoek alleen maar toewijzen wanneer er sprake is van aantoonbaar gewichtige redenen voor het ontslag: de executeur schiet in ernstige mate tekort in de vervulling van zijn taken, bijvoorbeeld op geen enkele manier informatie geven ondanks diverse duidelijke verzoeken of het aantoonbaar niet goed beheren van de goederen van de nalatenschap. Heeft de executeur gedurende de procedure alsnog aan al zijn verplichtingen voldaan, dan kan het zijn dat het verzoek tot ontslag wordt afgewezen door de kantonrechter.
Als ontslag volgt en het testament geen reserve-executeur noemt mag de kantonrechter alleen een nieuwe executeur aanwijzen als dit in het testament expliciet is bepaald. Staat er geen reserve executeur in het testament dan moeten de erfgenamen in onderling overleg zelf de erfenis afwikkelen. In plaats daarvan kan er wel een vereffenaar worden benoemd door de rechtbank. Daarvoor dient dan weer een verzoek te komen van (een van) de erfgenamen.
Wilt u meer weten over de executeur en het opmaken van een testament? Bel ons voor het maken van een afspraak.