De oprichting van een eenmanszaak is vrij eenvoudig. Het is vormvrij. Dat betekent dat u geen oprichtingsakte hoeft laten maken en geen statuten nodig heeft. Wel moet u uw onderneming laten inschrijven in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel. Dat geldt ook voor mensen met een vrij beroep! Principe van de eenmanszaak is dat die door één persoon wordt opgericht en gedreven: door u.
Hoe werkt het precies? U vult een formulier in met gegevens over de activiteiten van uw eenmanszaak, de adresgegevens van uw bedrijf en van u als bestuurder. U gaat naar de Kamer van Koophandel met identificatie (paspoort, rijbewijs of ID-kaart). De KVK stelt vast dat u inderdaad bent die u zegt te zijn. De KvK controleert de ingevulde gegevens en of de bedrijfsnaam niet al bestaat. U betaalt de inschrijvingskosten voor de eenmanszaak en u start als zelfstandig ondernemer. Het kan allemaal in één dag gebeurd zijn. U kunt maar één eenmanszaak oprichten en inschrijven. Maar daarbinnen mag u wel meerdere handelsnamen voeren en verschillende activiteiten uitoefenen. U kunt dit doen op hetzelfde adres of op een ander adres, dan hebt u een 'nevenvestiging'.
Bent u eenmaal als eenmanszaak, als onderneming ingeschreven bij de KvK, dan kunt u op naam van uw bedrijf allerlei zaken gaan regelen. Zoals een bankrekening, een postadres, algemene voorwaarden, contracten en nog veel meer. U merkt dan in de praktijk dat uw bedrijf ook echt is afgescheiden van uw privé situatie. Al is dat natuurlijk formeel niet helemaal waar. U blijft privé wel aansprakelijk voor de schulden in uw bedrijf.
U bent zelf verantwoordelijk voor alles wat u namens uw bedrijf doet. De eenmanszaak heeft namelijk geen rechtspersoonlijkheid zoals de BV en de NV. U neemt zelf beslissingen, u bepaalt uw eigen werktempo. Over de winst betaalt u inkomstenbelasting, maar u bepaalt zelf of u geld dat u verder overhoudt in uw zaak steekt, gaat beleggen of het privé gaat gebruiken.
Net als elke andere ondernemer wilt u met kapitaal en arbeid geld verdienen. Om uw doelen te kunnen bereiken hebt u misschien wel personeel nodig. Dat kan, ook een eenmanszaak kan werknemers in dienst hebben.
Van eenmanszaak naar BV
U kunt uw eenmanszaak ook omzetten naar een BV. Of dat zinvol of wenselijk is hangt af van de winst die u maakt, van de risico's die u bijvoorbeeld in uw privé-aansprakelijkheid wilt lopen en van de juridische gevolgen op andere privéterreinen als uw gezin en familie. De omzetting van een eenmanszaak in een BV heeft veel fiscale gevolgen, maar ook veel gevolgen voor uw privé situatie.