In bijna alle statuten van een besloten vennootschap staat een regeling over het al dan niet verplicht aanbieden van aandelen aan de andere aandeelhouder(s). De aanbiedingsplicht beschermt het besloten karakter van de besloten vennootschap. Het kan niet zo zijn dat je plotseling met andere aandeelhouders wordt opgezadeld. Als de statuten geen afwijkende regeling kennen, geldt de verplichting tot aanbieding zoals geregeld in de wet.
Meestal ziet die aanbiedingsplicht op het aanbieden van aandelen in geval een van de aandeelhouders van plan is een of meer van de aandelen die hij heeft te verkopen. In de statuten van de besloten vennootschap worden vaak aanvullende regels gesteld, namelijk dat er ook moet worden aangeboden als de aandelen op welke wijze ook in andere handen overgaan dan de oorspronkelijke aandeelhouders.
In een recent arrest was een joint venture aangegaan (een samenwerkingsverband) tussen twee besloten vennootschappen. In de statuten van de joint venture stond een change of control clausule (verandering van zeggenschap). De clausule hield in dat de aandelen in de joint venture dienen te worden aangeboden aan de andere aandeelhouder als de zeggenschap van de onderneming van een aandeelhouder rechtspersoon direct of indirect overgaat op een of meer anderen.
Volledige zeggenschap
De aandelen in de besloten vennootschap die de aandelen in de joint venture hield werden gehouden door een stichting administratiekantoor (60%), door de oorspronkelijke eigenaar (20%) en door zijn echtgenote (20%). Een bijzonderheid in deze casus was dat de oorspronkelijke eigenaar doordat hij bestuurder van de stichting administratiekantoor was de volledige zeggenschaap had.
Toen de oorspronkelijke eigenaar kwam te overlijden ging de zeggenschap over en moesten de aandelen worden aangeboden aan de andere aandeelhouder. Althans dat was de conclusie van de rechter.
De vraag nu is natuurlijk of dat ook de bedoeling van de oorspronkelijke eigenaar was. Volgens de rechter wel. Het is derhalve verstandig regelmatig dit soort bepalingen door te laten nemen en te begrijpen wat er is afgesproken.